 |
|
Tổng thống Philippines Duterte. Ảnh: Independent |
"Việc ông Duterte muốn tăng phù hợp tác chế độ với vn về tình hình Hồ Đông là nhân tố dễ hiểu, cả hai nước đều bị tác động rộng rãi nhất bởi chiến lược dài hạn của China ở đây. Việc giữ Bắc Kinh không quân sự hoá bãi cạn Scarborough sẽ mang lại lợi ích cho cả Manila và Thủ đô", Giáo sư Sheldon Simon, chuyên gia chính trị tại Đại học bang Arizona, Mỹ, bình chọn trong email gửi VnExpress.
Bộ Quốc phòng Philippines hôm 7/9 thông báo các hình ảnh tàu Trung Quốc đi vào Scarborough, chắc chắn các tàu này có tài năng hút cát và thi hành các hoạt động khác để xây đảo nhân tạo. Bắc Kinh sau đó lên tiếng xác nhận vấn đề các tàu hải cảnh tới Scarborough để "tuần tra thực thi pháp luật" nhưng phủ kiếm được ý định xây đắp bãi cạn. Scarborough là khu vực đánh cá truyền thống của Philippines, là điểm hot mâu thuẫn giữa Manila và Bắc Kinh sau khi Trung Quốc chiếm giữ giữ hồi 2012.
Giáo sư Simon cho rằng, Trung Quốc đang lên kế hoạch kiểm soát cái gọi là "chuỗi đảo trước tiên" ở Biển Đông, mà điểm kết thúc phía đông có thể là bãi Scarborough. Nếu Bắc Kinh xây căn cứ quân sự ở đó, toàn cục vùng Biển Đông có thể bị chi phối.
Toà trọng tài của Liên Thích hợp Quốc hồi giữa tháng 7 đã bác bỏ yêu sách "con đường lưỡi bò" phi lý của TQuốc ở Đại dương Đông. Phán quyết này tác động khác lạ tới chủ quyền của cả Philippines và vn ở Hồ Đông.
Tấn sĩ Greg Raymond, Đại học Non sông Australia, nghĩ rằng nhì bên chắc chắn sẽ san sẻ ý kiến và kinh nghiệm về việc khiến sao hội đàm với TQuốc ở Biển Đông sau khi Toà trọng tài công bố phán quyết. Thành ra, Manila và Thủ đô có thể không tuyên bố công khai về hợp tác, vì giống như các nước ASEAN khác, hai bên đang kì vọng xem Bắc Kinh sẽ làm cho gì. Thực tế là Trung Quốc mới công bố bác bỏ phán quyết của toà, chưa có động thái khai hấn đáng kể nào ở Hồ Đông và thanh minh nhã ý sẽ hoàn tất Bộ nguyên tắc ứng xử trong vòng một năm.
Cảnh báo về tài năng Tổng thống Philippines hướng đến quan hệ gần gụi hơn với TQuốc, ông Prashanth Parameswaran, chuyên gia tại Đại học Tufts, Mỹ, cho nhân thức ông Duterte sẽ không thể hiện sự cứng ngắc về tranh chấp Biển Đông so với người tiền nhiệm Benigno Aquino.
"Tôi nghĩ rằng ông Duterte và các chỉ huy Việt Nam sẽ bàn thảo về phấn đấu duy trì các nguyên lý bình thường như tự do hàng hải, hàng không và khắc phục tranh chấp bằng giải pháp hoà bình hơn là đi tham gia các yếu tố hợp tác chi tiết. Ông Duterte sẽ hạn chế 'khởi hấn' trước khi thăm China tham gia bốn tuần tới", ông Parameswaran nói.
Tất nhiên Giáo sư Simon cho hay đến nay chính sách ngoại giao của Tổng thống Philippines chưa rõ ràng và đổi mới liên tục. Chỉ riêng trong tuần trước, sau khi tuyên bố Mỹ là công ty đối tác an ninh chính của Philippines, ông Duterte lại cho rằng không muốn phù hợp tác an ninh với Mỹ nữa, muốn "lập cấu kết với Nga và TQuốc". Nếu Tổng thống Philippines thực thụ muốn xong xuôi hợp tác này, ông sẽ huỷ Thoả thuận tăng mạnh phù hợp tác quốc phòng với Washington, nhưng đến nay ông Duterte không có động thái nào bộc lộ điều đó.
Dưới tầm nhìn tác động chính sách ngoại giao của Tổng thống Philippines với ASEAN, chuyên gia Parameswaran nhấn mạnh Manila sẽ phụ trách chức Chủ toạ ASEAN trong năm sau, thành ra Philippines cần biểu hiện dấu hiệu để các nước thành viên Hiệp hội và cả các nước can hệ ngoài khu vực thấy Manila củng cố sự liên hiệp của ASEAN, kể cả khi Philippines có các thảo luận song phương với Trung Quốc.
"Với nhân cách là nhì nước bị tác động rộng rãi nhất ở Biển Đông, Việt Nam và Philipines cần tiếp diễn xúc tiến ý kiến phổ biến của ASEAN về tranh chấp. Nếu Manila và Hà Nội không chấp hành yếu tố đó, một số thành viên của khối dưới sức ép của TQuốc sẽ gây chia rẽ hơn về yếu tố này. Nhân tố đó cũng khiến cho Bắc Kinh không sốt ruột về uy tín của nước lớn nữa, tăng nhanh các hành động hung hăng ở khu vực", ông Parameswaran nói.
 |
|
Địa điểm "chuỗi đảo thứ nhất" và "chuỗi đảo thứ hai". Đồ họa: BBC. |
Đọc thêm:
Việt Anh
Đọc thêm: Máy bơm nước giá rẻ
0 nhận xét: